Shaktipeeth Mahamarg List महाराष्ट्रात सध्या चर्चेत असलेला विषय म्हणजे शक्तीपीठ महामार्ग. हा महामार्ग नागपूर ते गोवा जोडणारा असून त्याची एकूण लांबी तब्बल 802 किलोमीटर आहे. विदर्भ, मराठवाडा, पश्चिम महाराष्ट्र आणि कोकण या चारही विभागांना जोडणारा हा महामार्ग केवळ धार्मिक स्थळांना जोडणार नाही तर प्रवासाचा वेळ मोठ्या प्रमाणात कमी करणार आहे. या प्रकल्पासाठी शेतकऱ्यांच्या जमिनी संपादित होणार असून त्यांना योग्य नुकसानभरपाई मिळणार आहे. चला, सविस्तर जाणून घेऊया कोणत्या गावांतून हा महामार्ग जाणार आहे आणि शेतकऱ्यांना त्याचा काय फायदा होणार आहे.
शक्तीपीठ महामार्ग गावांची यादी
शक्तीपीठ महामार्गामुळे यवतमाळ, वर्धा, नांदेड, हिंगोली, परभणी, बीड, लातूर, धाराशिव, सोलापूर, सांगली, कोल्हापूर आणि सिंधुदुर्ग या जिल्ह्यांना थेट जोडणी मिळणार आहे. शेवटी हा महामार्ग गोव्याच्या उत्तर गोवा जिल्ह्यातील पत्रादेवी येथे पोहोचेल. यवतमाळमधील चिल्ली, सुकली, नागेशवाडी, दहागाव पासून कोल्हापूरमधील मदुर, सांगवडे आणि सिंधुदुर्गमधील आंबोली, उदेली, फणसवडे या गावांचा समावेश यामध्ये होणार आहे. यामुळे पर्यटनाला चालना मिळेल आणि जिल्ह्यांमधील कनेक्टिव्हिटी सुधारेल.
या महामार्गासाठी सुमारे 11 हजार हेक्टर जमीन संपादित केली जाणार आहे. महाराष्ट्र राज्य रस्ते विकास महामंडळ (MSRDC) यासाठी संयुक्त मोजणी करत आहे. नुकसानभरपाई जमिनीच्या प्रकारावर आणि स्थानिक बाजारभावावर आधारित ठरणार आहे. शेतकऱ्यांना लाखोंची भरपाई मिळण्याची शक्यता आहे. शिवाय अर्ज करण्याची प्रक्रिया ऑनलाईन उपलब्ध करून देण्याचाही विचार आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना प्रक्रिया सोपी होईल.
शक्तीपीठ महामार्ग महत्वाची माहिती
या प्रकल्पाविरोधात काही जिल्ह्यांमध्ये शेतकऱ्यांनी मोर्चे आणि आंदोलनं केली आहेत. त्यांचे म्हणणे आहे की शेतीची जमीन गेल्यास उपजीविकेचा प्रश्न निर्माण होईल. सरकारने मात्र स्पष्ट केले आहे की कोणत्याही निर्णयापूर्वी शेतकऱ्यांशी चर्चा केली जाईल. हा महामार्ग पूर्ण झाल्यास नागपूर ते गोवा प्रवासाचा कालावधी 21 तासांवरून केवळ 8 तासांवर येणार आहे.
या महामार्गामुळे विशेषतः महालक्ष्मी, तुळजाभवानी आणि पत्रादेवी यांसारख्या धार्मिक स्थळांना थेट जोडणी मिळेल. त्यामुळे भाविकांना प्रवास अधिक सोयीचा होईल. स्थानिक अर्थव्यवस्थेलाही बळ मिळेल. परंतु या प्रकल्पासमोर पर्यावरणीय प्रश्न आणि शेतकऱ्यांचे पुनर्वसन ही महत्त्वाची आव्हाने आहेत. सरकारला संतुलित धोरण अवलंबावे लागेल.
कोणत्या शेतकऱ्यांना लाभ ?
यवतमाळ जिल्ह्यातील चिल्ली, नागेशवाडी, बेलखेड, आमला, वडगाव, कोरेगाव, केळझरा, लोणबेहल, पिंपळदरी, तिवरंग, मलकापूर आदी गावे यात येतात. वर्धा जिल्ह्यात देवळी, काजळसरा, पांढरकवडा, झाडगाव, सैदापूर, सोनेगाव, सोनखास ही गावे महामार्गावर आहेत. मराठवाड्यात नांदेडमधील करोड़ी, वेलांब, पळसा, कवणा, जगापुर, हिंगोलीतील गिरगाव, आसेगाव, पळसगाव, टाकलगाव, परभणीतील उखलद, बाभळी, शेंद्रा, टाकळगव्हाण, बीडमधील वरवंटी, पिंपळा धायगुडा, गीता, लातूरमधील गांजूर, रामेश्वर, मुरुड अकोला, भेट, अंधोरा, धाराशिवमधील घुगी, सांगवी, देवळाली, वरवंटी, पोहनेर यांचा समावेश होतो.
पश्चिम महाराष्ट्रात कोल्हापूर जिल्ह्यातील मदुर, आकुर्डे, गारगोटी, कराडवाडी, सांगवडे, नेर्ली, विकासवाडी, सिध्दनेर्ली, सावर्डे, निधोरी ही प्रमुख गावे आहेत. सोलापूर जिल्ह्यातील घटणे, कलमन, पोखरापूर, मेथवडे, मांजरी, आढेगाव, विटे, पोहरगाव, शेटफळ आदी गावे या मार्गावर येतात. सांगली जिल्ह्यातील घटनांद्रे, कवलापूर, बुधगाव, सावळज, मणेराजुरी, अंजनी, गव्हाण ही महत्त्वाची ठिकाणं आहेत. कोकणात सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील उदेली, फणसवडे, आंबोली, तांबूली, बांदा आणि गोव्यातील पत्रादेवी येथे हा महामार्ग संपणार आहे.
Disclaimer: या लेखातील माहिती सार्वजनिक स्रोतांवर आधारित आहे. प्रकल्पासंबंधी अंतिम निर्णय, नुकसानभरपाईचे दर आणि अटी या शासन व संबंधित विभाग निश्चित करतील. वाचकांनी कोणताही अधिकृत निष्कर्ष काढण्यापूर्वी शासकीय स्त्रोतांचा आधार घ्यावा.
