Pola Amavasya Kapus आला पोळा कपाशी सांभाळा… ही आपल्या वाडवडिलांची शिकवण आजही खरी ठरते. पोळा अमावस्येच्या काळात कापूस फवारणी का केली जाते आणि यावेळी कोणते औषध वापरावे हे अनेकांना माहिती नसते. चला जाणून घेऊ या परंपरेमागील शास्त्र आणि फायदे.
कापूस फवारणी आणि अमावस्या यांचा संबंध
गावागावांत गेल्या अनेक वर्षांपासून अमावस्येला कपाशीवर फवारणी करण्याची परंपरा आहे. काहींना हे का केले जाते हे माहिती नसले तरी परंपरा पाळली जाते. प्रत्यक्षात यामागे शास्त्रीय कारण दडलेले आहे.
कापसाच्या अवस्थेत फवारणी का महत्वाची?
या काळात कपाशी पिक पातेधारणा, फुलधारणा आणि फळधारणा अवस्थेत असते. गुलाबी बोंडआळी तसेच रसशोषक किडींचा प्रादुर्भाव याच काळात मोठ्या प्रमाणात दिसतो. त्यामुळे फवारणी केल्यास किडींचे नियंत्रण तर होतेच, शिवाय फुलधारणा वाढून उत्पादनही जास्त मिळते.
वैज्ञानिकांचे मत
अकोला येथील डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाच्या कीटकशास्त्र विभागानुसार, पोळा अमावस्येच्या दोन दिवस आधी व नंतर गुलाबी बोंडआळी मोठ्या प्रमाणात अंडी घालते. त्याचा परिणाम ५-६ दिवसांनी पिकावर दिसतो. त्यामुळे पोळ्याच्या आधीच फवारणी करणे अधिक फायदेशीर ठरते.
पोळ्याच्या आधी करायची फवारणी
पोळ्याच्या आधी फवारणी करताना लिंबोळी अर्क किंवा ॲझाडीरेक्टीनचा वापर केल्यास झाड कडू होते आणि पतंग अंडी घालत नाहीत. यासोबतच पोलीस किंवा प्रोफेक्स सुपर यापैकी एक कीटकनाशक आणि एखादे टॉनिक वापरल्यास कापूस अधिक सुरक्षित राहतो.
पोळ्यानंतरची फवारणी
जर पोळ्याआधी फवारणी करता आली नाही, तर पोळ्यानंतर प्रोफेक्स सुपरचा वापर करावा. हे औषध अळी आणि रसशोषक किडींवर नियंत्रण ठेवते, तसेच अंडीनाशक म्हणूनही कार्य करते. यासोबत बुरशीनाशक आणि टॉनिकचा वापर अधिक चांगला परिणाम देतो.
Disclaimer: ही माहिती शैक्षणिक उद्देशाने दिलेली आहे. कोणतेही औषध वापरण्यापूर्वी स्थानिक कृषी तज्ज्ञ किंवा कृषी सेवा केंद्राचा सल्ला घ्यावा.
